1986 yılında meydana gelen kaza, felaket ve facia diyerek adlandırdığımız radyasyon kelimesini de her duyduğumuzda ilk aklımıza gelen Çernobil reaktör kazasıdır. Daha sonra yapılan çalışmalarda ve yayımlanan raporlarda bu kazanın etkisinin günümüze kadar devam ettiği hatta yapılan modellemeler sonucunda 2065 yılına kadar bu kazadan kaynaklanan kanser risklerinin olabileceği tahmin edilmektedir. Eğer kaza olduktan birkaç saniye içinde “yeleklerinizi giyinin” uyarısı gelmiş olsaydı, bu kadar uzun süreli ve ağır bir bilançoya sahip olur muyduk?
Mars’a Yolculuk
Önümüzdeki 20 yıl içerisinde insanın adım atacağı Mars’a giderken en büyük risk karşılaşılacak olan radyasyon. Ve NASA bu soruna yelek ile çözüm bulabilecek mi? Mars, dünyanın sahip olduğu bir atmosfere sahip değildir. Bu şartlarda giden ilk koloni aşırı radyasyona maruz kalacak ve olumsuz sonuçlarını yaşayacaktır. 1 Sievert (Sv) radyasyona maruz kalmak, ölümcül kanser oluşumu riskini yüzde beş oranında arttırdığı ön görülmesine rağmen insanoğlu keşif merakına dayanamıyor ve bu konuda olabilecek çözümlere ulaşmaya çalışıyor. Başka bir deyişle RAD ile yapılan ölçüme göre, günde çoğu Güneş aktivitesinden olmayan ortalama 1.8 miliSievert radyasyona maruz kalınıyor ki bu miktar da her beş altı günde bir tüm vücudun bilgisayarlı tomografisinin çekilmesiyle eşdeğer.
Radyasyondan Korunmak Mümkün mü?
Günlük hayatta birçok tavsiyede bulunulur. Kullanmadığınız elektronik aletleri kapatın, fişten çıkarın, yattığınız odada elektronik cihazlar bulundurmayın. Cep telefonunuzu kalp hizasında taşımayın, uzun süre telefon ile konuşmayın, konuşmak zorundaysanız kulaklık tercih edin gibi uyarılar her zaman söylenir. Peki, insanlık için yapılan büyük keşiflerde kullanılan bir yelek radyasyondan sizi korur mu? NASA böyle bir şeyi mümkün kılmak ve büyük keşifler için göndereceği, orada uzun süre kalacak olan astronotları için çözüm bulmaya çalışmaktadır.
Bu çözümlerden biri ilk gönderilecek ekip için radyasyondan korunmak için bir kalkan mekanizması kullanmasıdır. Ancak bu çalışacak astronot ekibin tam anlamıyla radyasyona maruz kalmayacağı anlamana gelmediğini düşünerek astronotların giyebileceği radyasyon yeleklerini laboratuvar şartlarında tasarlayarak simülasyon çalışmalarını tamamladı. Bu yelekler insan vücudunu radyasyondan koruyabilecek, rahat hareket edilebilecek, konforlu, metal parça taşımayan bir yelek olarak tasarlandı. İlk ön görülen deneme kullanımı 2018 yılı içinde olması planlanıyor.