Bu içeriğimizde casus yazılım terimiyle ilgili olarak bilgiler verecek, casus yazılımlarına ilişkin bilinmesi gereken temel bilgilere değineceğiz.
Teknolojik cihazlar günümüzde son derece yaygın bir şekilde kullanılmakta olup, hemen hemen herkes teknolojik cihazlardan yararlanıyor ve bu durumda kötü niyetli yazılımlardan da korunmak gerekiyor.
Casus yazılım cihazlara oldukça sinsi bir şekilde sızarak tüm bilgileri ele geçirebiliyor. Casus yazılım, bir tür kötü amaçlı yazılımdır ancak onu asıl tehlikeli yapan unsur kendisini belli etmeden arka planda sessiz sakin bir şekilde bir şeyler yapmasıdır. Günümüzde telefon, tablet bilgisayar ve pek çok cihaza daha sızmakta olan casus yazılımlar, cihazlara kullanıcının haberi olmadan sızmaktadır ve kullanıcının izni olmadan onun hakkında verileri toplayıp üçüncü taraflara satan tehlikeli kötü amaçlı yazılımlardır.
Direkt olarak virüs olarak isimlendirilemeyen casus yazılımların bu şekilde isimlendirilememesinin nedeni virüsler ile aralarında farklarının bulunuyor olmasıdır. Örneğin virüsler cihaz içerisinde yayılma gibi bir amaca sahipken casus yazılımının cihaza bir kez girmesi yeterli olup yayılmasına gerek yoktur. Kullanıcıların gizli ve önemli verilerine erişerek onları çalmaya çalışır.
Casus yazılımlar daha çok paket yazılımlar içerisinde gizli bir şekilde gelmekte olup, kullanıcılar yazılık yükleme onayı verdikleri zaman farketmeden casus yazılımını da onaylamaktadır. Bu tarz yazılımlar genelde asla okunmayan , hemen onaylanan kullanıcı sözleşmelerinde bile yer alabilmektedir. Casus yazılımların cihaza sızma, veri toplama ve verileri gönderme olarak üç temel fonksiyonu bulunmaktadır. Casus yazılımlar genelde elde ettiği verileri casus yazılımının yazılımcısına iletir.
Casus yazılımlarca en çok elde edilen veriler pin kodları, klavye vuruşları, mail adresleri, ekran görüntüleri , uçtan uca şifrelenen mesajar, kullanıcı adları ve parolalardır. Elbette kredi kartı ve banka kartı numaraları da yine depolanmaktadır. Casus yazılımlar kendi içerisinde farlı türlere de sahip olabilir. Örneğin aldatıcı reklam gösteren Adware casus yazılım, cihazda gizlenen Truva atı tarzı casus yazılımlar, keylogger casus yazılımı ve tarama- izleme casus yazılımları olarak ayrılmaktadır. Bazı casus yazılımların ise bu türlere de girmediği, henüz herhangi bir kalıp içerisine oturtulamadığı bilinmektedir.
Casus yazılımlar banka hesaplarınızın boşaltılmasına, kredi kartınızın limitine kadar harcanmasına, adınıza kredi çekilmesine, sosyal medya hesaplarınızın çalınmasına v.b. kötülüklere neden olabilir.
Cihazınıza casus yazılım bulaşıp bulaşmadığını anlamak için kesin bir yol bulunmuyor olsada casus yazılımın bulaşma belirtileri bulumaktadır. Bunlardan ilki dosyalarınızın yer değiştirmesi, silinmesi, gönderilmiş ögeler klasöründe aslında göndermediğiniz e-postaların olması, cihaz performansınızın büyük oranda düşmesi, cihazınızın sık sık donup çökmesi, cihazınızda tanımlayamadığınız yeni klasörler oluşmaya başlaması, varsayılan arama motorunuzun ve internet tarayıcınızın ana sayfasının değişmesi gibi unsurlar cihazda bir casus yazılım olduğunun belirtisidir.
Casus yazılımın cihaza sızıp sızmadığı konusunda genellikle dikkatli kullanıcıların fikri olur ancak dikkatsiz kullanıcılar bunun farkına bile varmadan cihazlarını kullanmaya devam eder. Casus yazılımın en fazla yüklendiği ortam ise bilinmeyen indirme kaynaklarıdır. Bilinmeyen indirme kaynaklarından telefona ve bilgisayara indirme yapıp yüklemeler yapmak cihaza casus yazılımın sızmasına neden olmaktadır. Kullanıcıların güvenilir olmayan uygulamayı indirmemesi, güvenilir olmayan bağlantılara tıklamaması gerekmektedir.
Bir cihaza casus yazılım bulaşmasını önlemek ve casus yazılımı temizlemek için kaliteli antivirüs programlarının da kullanılması gerekiyor. Eğer sistemde telafisi zor zararlar olduğu düşünülmekteyse yapılacak olan en doğru hamle cihazı sıfırlamak veya format atmaktır. Bu işlemlerde de dosyalarınızın silineceğini göz önünde bulundurmanız gerekiyor.